Ziekte van Cushing

De ziekte van Cushing komt voor bij honden met een verhoogd gehalte van cortisol (hormoon) in het bloed.
Gewoonlijk wordt cortisol door het lichaam aangemaakt in stresssituaties om het lichaam voor te bereiden op een actie (vluchten of vechten). Bij honden met de ziekte van Cushing is het gehalte aan cortisol in het bloed extreem hoog, en als dit onbehandeld blijft, wordt de hond steeds zwakker, en zal ten slotte aan de aandoening overlijden.

Hoe wordt cortisol geproduceerd?

Twee kleine klieren die bij de nieren liggen produceren cortisol. Deze klieren heten de bijnieren. De productie en afgifte van cortisol door de bijnieren wordt gecontroleerd door het hormoon ACTH. Dit hormoon wordt weer geproduceerd in de hypofyse, een kleine klier aan de onderzijde van de hersenen.

Vormen en symptomen

Er zijn drie vormen van de ziekte van Cushing

  1. Hypofyse-afhankelijke Cushing
    Dit is de meest voorkomende vorm van de ziekte. Het wordt veroorzaakt door een langzaam groeiende tumor in de hypofyse. Deze tumor produceert grote hoeveelheden van het hormoon ACTH, dat weer zorgt voor een te hoge productie van cortisol.
  2. Bijnier-afhankelijke Cushing
    Bij deze vorm van de ziekte produceert een tumor in één of soms beide bijnieren grote hoeveelheden cortisol.
  3. Geïnduceerde Cushing
    Dit ontstaat door een langdurige behandeling met corticosteroïden om bepaalde ziekteprocessen, van vooral de huid, te onderdrukken. Behandeling van de ene kwaal veroorzaakt in dit geval een andere kwaal.

Hoe weet ik of mijn hond de ziekte van Cushing heeft?

De ziekte van Cushing komt voornamelijk voor bij oudere honden. Bij kleinere rassen wordt het vaker gezien dan bij de grotere hondenrassen.
De verschijnselen van de ziekte lijken op de verschijnselen die je bij alle ouder-wordende honden ziet, alleen extremer. Dat maakt het moeilijk om een diagnose te stellen.

De meest voorkomende verschijnselen zijn:

  • Overmatig drinken
  • Veel plassen, mogelijk incontinentie
  • Gulzig eten, vraatzucht
  • Dikke (hang) buik
  • Dunnere huid
  • Verlies van haar, of telkens terugkerende huidproblemen
  • Verlies van spieren
  • Lusteloosheid
  • Veel hijgen


Honden zullen zelden al deze verschijnselen vertonen, maar herkent u enkele van de symptomen, of bent u bezorgd over de gezondheid van uw hond, neem dan contact op met de praktijk voor een afspraak. De dierenarts zal de hond dan grondig nakijken en evt. bloed/urine afnemen voor verder onderzoek.

Diagnose en behandeling

Hoe stelt de dierenarts de diagnose Cushing?

De dierenarts zal u vragen om gedurende twee of drie opeenvolgende dagen urine op te vangen. De urinemonsters worden in het laboratorium onderzocht op de zogenaamde cortisol-creatine-ratio. Soms is nog ander bloedonderzoek nodig.

Behandeling van de ziekte van Cushing

De ziekte van Cushing is goed te behandelen als men er op tijd bij is. Als er een tumor aanwezig is, kan deze soms worden verwijderd. Meestal wordt er echter een behandeling met medicijnen ingesteld. Wij geven u graag advies over een passend middel.

Terug naar Aandoeningen